Người thiết kế tàu ngầm Kilo-Anh hùng LĐ...Tư bản chủ nghĩa !

Áo thun có in dòng chữ đỏ chói "Anh hùng Lao động ...
Tư bản chủ nghĩa " bày bán dưới hầm ga metro Gostinyj Dvor ! 

  Mùa hè vừa qua,chúng tôi đã có một chuyến du lịch nước Nga và Đông Âu khá thú vị nhằm kiểm tra lại những nhận thức của mình về một phần các nước "anh em " được giáo dục rất kỹ lưỡng từ khi cổ quàng khăn đỏ.Bởi vậy,trong vài ngày tại Saint Petersburg tức Leningrad ngày nào ,chúng tôi cố gắng tới các địa chỉ có liên quan tới tàu ngầm ,con tàu mới lạ với nước ta ,sắp tắm sóng Biển Đông vào mùa Xuân 2014 này.Khác với Mỹ và một số nước ,khách tham quan có thể vào Lầu Năm Góc hay Nhà Trắng,trường Đại học Hải quân Annapolis ngó nghiêng,chụp ảnh một số chỗ,nước Nga hiện đại chưa có thói quen này,tuy có bớt những biển cấm chụp hình nhưng việc tham quan không dễ dàng .Ví dụ ,trên trang mạng có giới thiệu tàu ngầm được triển lãm tại một hồ nước phía Tây Bắc Moskva nhưng tời nơi ,khu này được quây kín ,đóng cửa mà không thông báo.Cũng chiếc tàu này của hải quân Xô Viết xưa ,vài ngày sau,chúng tôi được chui vào từng góc nhỏ trên tàu ,với cái giá 25 euro tại cảng Hamburg nước Đức !Bởi vậy,chúng tôi khá thận trọng khi tới các nơi được coi là "cực kỳ bí mật" này ,không đem theo máy ảnh ,để tránh những rầy rà không cần thiết.Sau khi tới xưởng đóng tàu Admiral Verft ,nơi đóng con tàu Kilo,chúng tôi tới viện Rubin là nơi quan trọng hơn ,nơi có các bộ óc tạo ra con tàu ngầm chạy diesel có độ "im hơi lặng tiếng " số 1 thế giới này.Từ nhà trọ ngay tại trung tâm,sát với ga Gostinyj Dvor ,chỉ qua 3 ga với một lần chuyển tàu tại nhà ga trung tâm Moskovskaja,metro đưa chúng tôi tới ga Pushkin.Từ đó,sải vài bước chân hướng về kênh Obvodnyj  là tới con phố mang tên nhà cách mạng Pháp Marat (1743-1793) ,nơi tọa lạc của Viện Rubin lừng danh
1/Viện Rubin      

Lo go của Viện Ruby tức Ngọc Đỏ,nơi sản sinh ra các tàu ngầm Nga Xô Viết

Trong tiếng Nga,rubin có nghĩa là đá quý ruby tức ngọc đỏ.Viện Ruby được thành lập từ năm 1901 là nơi quy tập những tinh hoa của ngành hàng hải nước Nga để sản sinh ra những con tàu tạo nên sức mạnh trên biển của cường quốc hàng hải này.Được về làm việc tại tòa nhà bề thế số 90 phố Marat chắc chắn phải là những con người giỏi giang và tin cậy,những người "bạn của nhân dân " như chính cái tên phố Marat.Chẳng là nhà cách mạng này  đã đứng đầu tờ báo Bạn Dân (L' Ami du peuple) làm vũ khí kêu gọi tập hợp nhân dân tham gia cuộc cách mạng 1789.
              Nhưng tại nước Nga lúc này còn có những người không phải là Bạn Dân ,thậm chí được coi là "kẻ thủ của nhân dân ","thế lực thù địch","nhóm chống Đảng" cũng thiết kế tàu thuyền,kể cả tàu ngầm.Ngược về phía Bắc thành phố,cách phố Marat này 5 km theo đường chim bay là tòa nhà số 4 phố Shpaler .Không ai có thể tưởng tượng rằng ,trong tòa nhà cao đẹp,cạnh Công Viên Mùa Hè ven sông Neva có những tù nhân Gulag được gọi tắt là những "Shpalerka" đang thiết kế những tàu ngầm siêu nhỏ ,những tàu tuần tra trong xiềng xích...  Người ta thường kể lại trường hợp  Bzhejinski V.L. ,người có họ hàng với cố vấn khét tiếng diều hâu của Nhà Trắng , một kỹ sư  đóng tàu Xô Viết xuất sắc ,người Nga gốc Ba Lan.Tốt nghiệp Trung cấp Kỹ thuật Hàng hải ,sĩ quan hải quân Nga Hoàng.Dưới thời Xô Viết đã đạt tới những chức vụ cao trong Hải Quân như Trưởng phòng Thiết kế số 4 vào năm 1933  ,trưởng nhóm  nghiên cứu Viện Krylov và đã cho ra đời 3 mẫu  tàu ngầm siêu nhỏ (1934-1935).Trong các năm “khủng bố trắng” 1937-1938 dưới thời Stalin,đã bị bắt nhưng “được” hưởng chế độ lao động khổ sai trong tổ chức thiết kế đặc biệt có tên là Phòng Thiết kế Đặc biệt Ostekbiuro.Tại đây,ông tiếp tục cho ra đời hai mẫu tàu ngầm tí hon khác và cùng với một bạn tù khác,một giáo sư ,đảng viên nổi tiếng Ramdin   (bị quy kết trong vụ Chống Đảng ),đã cho ra đời bản thiết kế tàu phóng lôi “Thực Nghiệm”.Trường hợp của Bzhejinski không phải là đặc biệt.Hàng trăm nghìn trí thức hàng hải khác đã bị lao tù ,bị bắn chết trong các thập kỷ 20-30.Ngay trong cái “phòng thiết kế đặc biệt Ostekbiuro”  còn giam giữ và bắt phải tiếp tục sáng tạo những người như Startrik ,một nhà phát minh người Nga gốc Tiệp,Bekauri người Grudi,Trusov ,Sukin …tất cả đều là các chuyên gia thiết kế tàu chiến . Sukin bị bắn năm 1938 với tội danh là “có những họat động thù địch-"за вредительскую деятельность"một tội danh phổ biến thời đó cũng như các tội danh gián điệp,chống lại nhân dân... Còn Bekauri ,người giữ chức lãnh đạo của Phòng Thiết Kế Đặc Biệt suốt từ năm 1921,sau chuyến công tác nước ngoài trở về vào năm 1936 bị nghi ngờ là phản bội và cũng bị bắn chết vào năm 1938 
             

Tàu ngầm D 2 đang được trưng bày ,chiếc tàu ngầm đầu tiên ,vỏ tán đinh

Thời gian đi học,tôi được may mắn học thầy Đào Vũ Hùng ,một sinh viên giành được bằng Đỏ tại  Trường đóng tàu ở Odessa .Tôi được biết thày Hùng ham mê nghiên cứu kết cấu tàu dưới sự hướng dẫn của ông thày  Dikovitr ,một chuyên gia kết cấu đã có thời tính toán kết cấu tàu ngầm .Sau này,lật lại lịch sử Nga ,tôi được biết Đikôvitr IL là một chuyên gia lập trình xuất sắc nhưng có thói xấu nghiện ngập như nhiều đàn ông Nga xưa kia .Thời dó một chai vodka "Moskovkaja" nửa lít thường được gọi là chai lớn giá 2 rúp 87 cô pêc còn chai nhỏ một phần tư lít giá 1 rúp 49 cô pêc.Khi viết số Pi trong các phương trình ,Đikôvitr viết là "chai nhỏ lũy thừa chai lớn " tức là 1,49 số mũ 2,87 ,khá chính xác cho số Pi!
             May mắn hơn các kỹ sư của cái gọi là "Phòng Thiết kế Đặc biệt",kỹ sư Malinin B.M ,xuất thân từ một gia đình nghệ sĩ opera Moskva ,người tham gia "Phòng thiết kế số 4 ",tiền thân của Rubin.đã đi hết được chặng

Malinin ,nhà thiết kế tàu ngầm D2 

đường sáng tạo của mình.Ông là người thiết kế những chiếc tàu ngầm Xô Viết đầu tiên thuộc các lớp Dekabrist,Leninets,Shiuka,Malyutka .Chúng ta có thể tới chiêm ngưỡng chiếc tàu ngầm đầu tiên ký hiệu D-2 thuộc lớp Dekabrist hiện nay đang trưng bày tại khu Triển làm quốc tế St Petersburg .Vỏ tán đinh ,các mối gò nham nhở,khi lặn sâu không ổn định,mặc dù mẫu này được Malinin nhái theo mẫu tàu ngầm của Ý ,Đức và có cải biên .    
             Từ chiếc tàu ngầm đầu tiên đó,Rubin đã trưởng thành và  Trong số 1150 tàu ngầm đã tham gia vào lực lượng hải quân Nga  Xô Viết suốt trong thời gian qua thì đã có 919 chiếc (trong đó có 139 tàu ngầm nguyên tử) sinh ra từ  bản vẽ của Rubin  .Tàu ngầm do Rubin thiết kế được dùng tại 14 nước trên thế giới.Sau Thế Chiến II, Rubin đã tạo ra một loạt lớn nhất,tới 215 chiếc tàu ngầm nổi tiếng mang tên Whiskey theo thiết kế 613 .Trong thời gian này Rubin tập trung xây dựng thế hệ tàu ngầm nguyên tử và tàu diesel kiểu mới trang bị đạn đạo và tên lửa có cánh .Rubin đã tạo ra một số kỷ lục :
               -tàu ngầm nguyên tử lặn sâu nhất Komsomolets (  NATO gọi là lớp tàu Mike);

              - tàu ngầm nguyên tử nặng nhất thế giới ,phòng thủ chiến lược,tàu Taifun (đã được ghi trong sách kỷ lục Guiness );

               -tàu ngầm nguyên tử nhiều mục đích có hiệu quả nhất trên thế giới Antey ( mà NATO gọi là Oscar -1);

               - tàu ngầm diesel - điện ít ồn nhất trên thế giới ,thiết kế 613  (lớp Kilo).

Những sản phẩm của Rubin được xếp theo thứ tự như sau  :

               I/Tàu ngầm diesel-điện
               Thế hệ thứ nhất :

-thiết kế 613 Whiskey ,thiết kế được đóng với số lượng lớn nhất,215 chiếc

–thiết kế 611 "Zulu";

               Thế hệ thứ hai 

thiết kế 641 "Foxtrot"; 641B "Tango"

                Thế hệ thứ ba

thiết kế  877 ("Kilo"): con tàu đã được trưng bày tại nhiều cuộc triển lãm quân sự lớn trên thế giới ,được coi là con tàu ngầm diesel-điện tốt nhất trên thế giới sau Thế Chiến với các ưu điểm :ít ồn,thiết bị sonar mạnh,khả năng chiến đấu cao,sức sinh tồn cao ,quay  trở tốt trong nước cạn và chỗ hẹp ,tính hàng hải cao .Thiết kế 636 ("Kilo"): thiết kế này còn giảm mức ồn ,nâng cao tính tàng hình ,tăng tốc độ do công suất tăng gấp rưỡi .

Rubin đang tiến hành thiết kế và đóng các con tàu thế hệ thứ tư ,bắt đầu bằng chiếc “St Peterburg “ (thiết kế 677)

              II/ Tàu ngầm nguyên tử là hướng phát triển chính của Rubin .Ngay từ năm 1956,các nhà bác học và kỹ sư Rubin đặt kế hoạch xây dựng đội tàu ngầm nguyên tử lớn nhất thế giới .

           Thế hệ thứ nhất – Thiết kế 658 ("Hotel").

           Thế hệ thứ hai thiết kế  667А ("Yankee"); 667 Б ("Delta I"); 667 БД ("Delta II"); 667БДР ("Delta III"); 667БДРМ ("Delta IV");
 - thiết kế  941, "Akula" ("Typhoon") – tàu ngầm nguyên tử lớn nhất thế giới ;thiết kế  659 ("Echo I"), - tàu ngầm nguyên tử đầu tiên  trên thế giới sử dụng tên lửa có cánh ;thiết kế  675 ("Echo II");

            Thế hệ thứ ba  thiết kế  949 "Granit" ("Oscar"); 949А "Antej" ("Oscar II") – tàu ngầm  "Kurs" thuộc lớp tàu này 

Spasskij bên bàn làm việc,bên phải có tượng ...Thần Tài  Á Đông!

II/Anh hùng lao động ...tư bản chủ nghĩa 

Kỹ sư Spasskij I.D được chuyển về Viện Rubin vào đầu những năm 1950 ở độ tuổi xấp xỉ 30 .Tốt nghiệp trường Cao đẵng Kỹ thuật Hải quân mang tên Dzerginskij ,với tấm bằng kỹ sư cơ khí,anh thực tập trên tàu Frunze của Hạm đội Biển Đen sau đó lên bờ chuyên theo dõi việc đóng tàu ngầm.Trả lời trên báo chí nhân sinh nhật lần thứ 85 ,Viện sĩ Hàn lâm ,tiến sĩ khoa học Spasskij nói :" Làm kỹ sư thiết kế là một công việc vô cùng cực nhọc.Nhưng đối với tôi,trên đời này không có một công việc nào thú vị hơn là thiết kế chế tạo tàu

Bức áp phích tôn vinh Spasskij ,Công Dân Xuất sắc của St Petersburg

ngầm.vì đó là công việc sáng tạo,nhất là khi nhìn thấy kết quả của mình.Tôi về Rubin vào đầu những năm 50 và gặp gỡ tại đây những con người đã thiết kế tàu ngầm từ hồi đầu thế kỷ.Còn bốn người cả thẩy.Tất cả họ đầu là những nhà thiết kế tuyệt vời.Mỗi bản vẽ của họ là một tác phẩm nghệ thuật xứng đáng được trưng bày tại Bảo tàng nghệ thuật Trechiakov hay bất cứ một viện bào tàng Nga nào khác.Ngày nay chúng tôi không còn phải vẽ bằng tay nữa .Công việc này đã có computer và các máy vẽ đảm nhiệm.Nhưng chúng tôi phải bù đầu với sách vở,tài liệu nghiên cứu ,thực nghiệm để nắm bắt được kỹ thuật công nghệ mới ! Những năm sau Thế Chiến,tình hình khá phức tạp,chúng tôi phải đồng thời vượt qua nhiều cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật như :công nghệ hạt nhân,tên lửa đạn đạo,điện tử tin học phát triển như vũ bão,công nghệ chế tạo kim loại ..."Về Rubin vào lúc toàn Viện đang tập trung cho việc chế tạo tàu ngầm nguyên tử,Spasskij đã có những đóng

Trích trang chủ của Viện Rubin với dòng chữ nhấn mạnh :Sản phẩm của Viện là căn bản cho việc xuât khẩu kỹ thuật hải quân và đảm bảo cho nước Nga có vị thế xứng đáng trên thị trường vũ khí toàn cầu 

góp to lớn và anh đã trờ thành kỹ sư trưởng của Viện vào năm 1968 và năm 1974 là Tổng giám đốc kỹ thuật

Đáng ra phải gắn cho Spasskij cái huân chương này,
theo lời ông Thị trưởng

của Rubin,người trực tiếp thiết kế và chỉ huy thi công trên 200 tàu trong đó có nhiều tàu ngầm nguyên tử,người đã giành nhiều học vị khoa học cao như tiến sĩ vào năm 1973,tiến sĩ khoa học năm 1978,viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Nga năm 1984.Sau khi Chiến Tranh Lạnh chấm dứt , Liên Xô sụp đổ,đơn hàng quân sự bớt đi,đe dọa lớn tới kim ngạch xuất khẩu của nước Nga .Không có số liệu cụ thể nhưng chỉ cần vào trang chủ của Viện Rubin đọc những hàng chữ đầy kiêu hãnh "Sản phẩm của Viện là cơ sở  cho việc xuất khẩu kỹ thuật hải quân và đảm bảo cho nước Nga có vị thế xứng đáng trên thị trường vũ khí toàn cầu " ta đủ biết vị trí Rubin ra sao với kinh tế -chính trị  nước Nga.Một lần nữa,người ta lại thấy tài năng của Spasskij không phải chỉ là một Viện sĩ,một Công trình sư ,một nhà tổ chức, mà còn là một doanh nhân mà nước Nga thời nay hay dùng các từ gốc tiếng Anh ,giữ nguyên cách đọc,chỉ viết bằng chữ Slave mà thôi .Đó là businessman,manager, management ...! Dây chuyền công nghệ sản xuất tàu ngầm được thay đổi mạnh mẽ ,áp dụng công nghệ nhóm,công nghệ module ,được người Nga đề xuất từ những năm 1920 nhưng người sử dụng mạnh mẽ lại là Mỹ và các nước Phương Tây.Báo chí ta đưa tin ,chiếc Kilo được chế tạo như vậy,các khối máy móc ,chi tiết được nhét trước vào trong các tổng đoạn .Đến khi ghép các tổng đoạn lại với nhau ,mọi việc đơn giản ,chính xác,nhanh chóng .Quy trình thi công này đòi hỏi phải áp dụng nhuần nhuyền các công cụ tin học,máy tính điện tử...Trước đây,khoa học quân sự là một vùng cấm ,rất ít hoặc không có mối liên kết với sản xuất dân sự.Rubin dưới sự lãnh đạo của Spasskij đã làm như các tổ hợp công nghiệp quân sự Âu Mỹ đã làm từ lâu, đó là hướng các kinh nghiệm ,công nghệ tàu ngầm vào các chương trình phục vụ đời sống,công nghiệp dầu khí,chinh phục đại dương ...,chế tạo từ tàu ngầm du lịch tới các yacht cao tốc, từ nhà máy điện hạt nhân nổi trên mặt nước tới các robot lặn sâu rất có hiệu quả ,giúp cho doanh thu của các nhà máy sử dụng bộ não của mình giữ nguyên thậm chí còn tăng doanh thu .Nhà máy điện hạt nhân nổi trên mặt nước mang bằng sáng chế Nga ,được thế giới quan tâm và đã được tiến sĩ Phùng Liên  Đoàn,chuyên gia hạt nhân người Mỹ gốc Việt ,khuyên chính phủ ta nên sử dụng thay cho nhà máy điện trên đất liền Bình Thuận,nếu vẫn giữ quyết tâm có điện hạt nhân dù nhiều lần đã can ngăn !.Những đóng góp của doanh nhân Spasskij đã được nhìn nhận xứng đáng. Ngoài rất nhiều huân huy chương,anh hùng lao động XHCN,giải thưởng Lê Nin,thành phố St Petersburg trân trọng cảm ơn con người đã mang lại  danh vọng và sự thịnh vượng bằng cách tôn vinh ông như một công dân ưu tú.Trong buổi lễ,Thị trưởng St Peterburg Anatolij Sobtchak vui mừng đùa rỡn”Anh xứng đáng là Anh Hùng Lao Động ...Tư Bản Chủ Nghĩa (Герой Капиталистического Труда ) mới phải !" ,một câu nói phổ biến ở nước Nga với người làm ăn giỏi thời kinh tế thị trường hậu Xô Viết
III/Đấng Cứu Thế !

Putin giao nhiệm vụ cho Spasskij tổ chức giải cứu tàu Kurs

Ngày 21/09/2006,tại nhà hát Capella St Petersburg  ,một nhà hát cổ kính xây dựng từ thế kỷ 15 ,một buổi hòa nhạc đặc biệt đã được tổ chức nhằm kỷ niệm sinh nhật lần thứ 80 của Spasskij ,một con người có tất cả các chức danh tiến sĩ ,bác học,doanh nhân ,với đủ các loại bằng khen mà nước Nga đã phong tặng.Vào tuổi tri thiên mệnh,hình như ông đã thấy tính phù du của mọi tiền tài danh vọng nên   hướng tất cả  hoạt động cho các công tác xã hội ,dùng uy tín của mình vận động giúp đỡ các doanh nghiệp vừa và nhỏ,quyên góp xây dựng Nhà Thủy Cung,ủng hộ các văn nghệ sĩ và đặc biệt là các hoạt động tôn giáo ,xây dựng đền đài.Thời Nga Hoàng,hải quân treo cờ thánh Andreev ,ngoài ra còn có một số thánh thuộc Chính thống giáo như thánh Nicholas,thánh Basil Cả (người Nga gọi là Vasilij Velikij),thánh Gioan Baotixta ...được coi là những vị thánh bảo hộ cho người đi biển,cho lính thủy quân .Khi lá cờ hải quân Liên Xô với chiếc búa liềm truyền thống được dựng lên thay cho cờ Andreev,nhà thờ các vị  thánh này nhiều cái bị phá hủy hoặc để trong hoang phế.Thời thế đổi thay,cờ  Andreev hai vạch chép xanh trên nền trắng lại được dựng lên,tên của vị đô đốc Bạch Vệ khét tiếng chống Cộng  Koltrak lại được khôi phục với cái tên đặt cho chiếc chiến hạm hiện đại bậc nhất kèm theo một bộ phim "Người Tình" tốn kém tới 20 triệu đô la ,các đền thờ các thánh bảo hộ hải quân lại được khôi phục.Tại Saint Petersburg.Spasskij là người đứng đầu cho việc tôn tạo nhà thờ thánh Nicholas nằm ở phía tây thành phố và đặt thêm tấm bia tưởng nhớ các chiến sỹ tàu ngầm Komsomolets và Kurs đã hy sinh trong thời bình bên cạnh tấm bia ghi nhớ trận Tsushima đại bại trước quân Nhật.  Cũng như thế,tại nhà thờ thánh Basil Cả và nhà thờ thánh Gioan ,nơi thờ cúng các chiến sĩ hải quân Nga hy sinh trong trận đánh với quân Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 1770 ,ông cho đặt thêm bài vị của từng chiến sĩ đã chết trong hai chiếc tàu ngầm nguyên tử Komsomolets và Kurs ,những tác phẩm của chính ông và ông cũng là người được chính Putin ra lệnh tìm cách giải cứu và trục vớt xác tàu cùng xác người.Nhiều nhà báo ,trong đó có nhà báo nữ Elena Milashina của tờ "Thời mới Novaja Gazeta" đã gay gắt buộc tội những thiếu sót trong thiết kế của Rubin ,đặc biệt là những thiếu sót không quan tâm tới con người,tới điều kiện sinh sống,tới việc thoát hiểm.Là một phụ nữ ,chị hiểu nỗi đau của hàng nghìn gia đình lính tàu ngầm đã hy sinh trong chiến tranh và ngay cả trong thời bình mà tượng đài được dựng lên tại nhiều điểm trên nước Nga .Chính những chiếc thuộc thế hệ tàu ngầm Tango của Liên Xô được trưng ra tại San Diego,Los Angles  Hoa Kỳ  hay Hamburg Đức đã cho đông đảo công chúng toàn thế giới biết được cuộc sống bức bối trên thế giới ngầm của nước Nga ra sao.Ngườ ita buộc tội cả việc cứu chữa chậm chạp,trong đó có nhiều nguyên nhân đâu phải lỗi của riêng Rubin mà là "lỗi hệ thống" Có nhà báo bình luận là Spasskij đã trở về đúng là Đức Cứu Thế (Bog Spastel) ,một tên gọi khác của Đức Giê su trong Chính thống giáo.Đó là một cách chơi chữ vì trong tiếng Nga Spasskij cùng gốc từ với Spasitel ,đều từ động từ spasat' là cứu giúp !!