 |
| Chạy thử chiếc trimaran có tên là Baba tại Vũng Tàu. Chiếc này anh Lưu tự đóng tại nhà riêng ở quận 7 Hạ thủy Tuki 30 |
Video thử Tiki tại Vũng Tàu
 |
| Victor Lưu Vi |
 |
| Gia đình người yêu biển |
 |
| Ghe nang Đà Nẵng |
 |
| Tiki |
1- Tại sao lại là Tiki 30 ?
Khi quan sát các con thuyền vùng Hội An , Đà Nẵng , nhà nghiên cứu Paris rất thích thú thấy các con thuyền còn có một thanh ngang nhô ra song song với thân thuyền , một số ghe nang còn có phao bên khiến cho con thuyền như co hai thân : thân thuyền chính và cái phao bên . Và từ đó , ông thấy một sự liên hệ khá lý thú giữa truyền thống đi biển của người Việt cổ và những người Polynésie , tức là những cư dân trên 1000 hòn đảo phía Nam Thái Bình Dương . Đó là những người đi biển tài ba , với con thuyền đặc trưng có phao bên mà họ gọi là catamaran . Tới thế kỷ 19, người Âu châu biết tới loại thuyền này và gọi nó cũng là catamaran như cách gọi của thổ dân Polynésie. Dù không phải là dân thuyền bè, vào năm 1956, James Wharram đọc được những trang sách mô tả catamaran và anh quyết thực hiện nó ngay trên quê hương mình , đó là Manchester nước Anh . Chiếc thuyền đầu tiên có tên là Tangaroa đã thực hiện chuyến vượt Đại Tây Dương từ Bristol tới quần đảo Trinidad , sau thắng lợi này ,anh lại làm tiếp chiếc Rongo đi từ Newyork về Ireland tức là đi từ Tây sang Đông Đại Tây Dương . Hành trình chuyến đi được anh mô tả trong cuốn sách bestseller " Hai con thuyền, hai cô gái " , chẳng là chuyến đi có hai người đẹp tên là Ruth và Jutta . Từ đó, Wharram chuyên thiết kế , chế tạo các kiểu thuyền catamaran và phổ biến rộng rãi cho mọi người có thể tự đóng và trang trí theo ý mình . Năm nay đã 89 tuổi ( James Wharram sinh năm 1928), ông đã bán trên 1 vạn bản vẽ và có hàng nghìn chiếc catamaran được đóng theo những thiết kế đó : có người mua chỉ mua bản vẽ cơ bản, người mua chi tiết ...và được hướng dẫn tận tình . Sê ri các catamaran gần đây của Wharram mang tên Tiki , như ta đều biết , đó là vị thần của người Maori , tổ tiên của dân đảo Polynésie. Nhìn tượng Tiki ta dễ liên tưởng tới các tượng gỗ thần Tây Nguyên còn lại tới ngày nay . Còn 30 là chiều dài tối đa của thuyến tính theo feet. Như vậy Tiki 30 có các thông số sau đây :
-Chiều dài tối đa Loa 9,15m (30 feet);
-Chiều rộng tối đa Boa=5,00m;
-Chiều dài đường nước Lwl=7,75 m;
-Mớn ( kể cả sống LAR) 0,65m,
Trọng lượng bản thân thuyền 1 tấn, sức chở 1 tấn ; diện tích buồm 35,8 mét vuông
 |
| James Wharram ở tuổi 80+ |
 |
| Wharram và Ruth ( quần đùi trằng , sau là vợ) & Jutta "Hai con thuyền và Hai cô gái " |
Ngay từ khi bắt tay làm chiếc catamaran đầu tiên, Wharram đã đặt cho mình mục tiêu : bám sát các kinh nghiệm của thổ dân Polynesie, làm sao các con thuyền chế ra bền chắc, tính năng tốt , rẻ tiền , thích hợp với số đông, có thể tự chế tạo được . Nghe qua tưởng dễ dàng, nhưng ông đã gặp sự chống đối mạnh mẽ từ tổ chức yacht nước Anh . Nhưng bỏ qua mọi chống đối, ông vẫn kiên trì cách làm của mình và cuối cùng đã được xã hội công nhận. Ví như chiếc Tiki 30 này có đặc điểm :
-Khác với phần lớn các catamaran ( như nhiều trước chúng ta đã và đang thiết kế và đóng tại VN) với kết cấu cứng liền khối cả hai thân , với Wharram , hai thân được nối với nhau theo kết cấu dẻo như kinh nghiệm dân gian Polynesie , như vậy ứng suất sinh ra sẽ nhỏ hơn là kết cấu cứng
- Mặt cắt thân thuyền hình chữ V gầy với tỷ số v/L khá cao , lực cản khá nhỏ. Hình dáng thuyền như thế khiến cho không cần sống đáy-xiếm nhằm chống giạt ngang
-Phần nhô lên khá nhỏ, làm giảm diện tích chịu gió . Buồm có tâm chịu gió khá thấp , tính ổn định cao . Theo thống kê, chưa có chiếc thuyền nào của Wharram bị lật dù căng hết buồm
Với phương châm "Sea People" , Wharram đã có công phổ biến catamaran , góp phần đề cao truyền thông hàng hải của một dân tộc . Nếu Tim Severin đã làm mảng Sầm Sơn vượt Thái Bình Dương để chứng minh văn hóa Đông Sơn đã đi xa từ đầu kỷ nguyên, Thor Heyerdahl đã làm bè Kon-Tiki chứng tỏ người Polynesie đã sang Nam Mỹ thì vào năm 2008-2009 James Wharram và Hanneke Boon cũng đã làm một cuộc khảo cổ thực nghiệm tương tự với chuyến đi có tên là Lapita Voyage trên hai chiếc thuyền truyền thống đúng kiểu catamaran của thổ dân Polynesie . Khởi hành từ Philippines tới
 |
| Chuyến đi Lapita |
3- Tiki 30 Việt Nam
Chúng ta có thể xem quá trình đóng chiếc này tại Kendu Yacht Vũng Tàu như trong hai clip sau đây
cùng các tấm hình quá trình chế tạo
Tiki 30 xuất hiện là một sự kiện đáng ghi nhận , Biết rằng quá trình đưa con thuyền này vào hoạt động còn khá vất vả . Là người quan sát du thuyền trong 30 năm nay, tôi đã chứng kiến những cố gắng không mỏi mệt của anh Trần Trung Nghĩa từ những năm 80, anh Lê Văn Tải với việc phổ biến thuyền buồm ...Gần đây là các anh Đỗ Nguyên Ái, Lê Phạm Minh Quân, Châu Hùng, Nguyễn Đức Hải, Nguyễn Anh Tuấn ...Làm việc phải theo luật , nhưng khi mở trang đầu của QC-81 tôi đã gặp ngay dòng chữ "Phao bè tự thổi bọc vải " làm tôi luống cuống và vọi tra nguyên gốc bản tiếng Anh Quy chuẩn Nga , một quy chuẩn vẫn vấn vương các ông Pavlenko và Shimanskiij ! Thì ra đó là " inflatable and framed cloths boats" tức là các xuồng bơm hơi và các xuồng có khung và bọc vải , kiểu như kayak bọc da v..v. Mới vài dòng mở đầu mà đã thấy người biên soạn ( dịch) chả hiểu thế giới thuyền nhỏ có những gì thì cả 600 trang tiếp theo đây ra sao ?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét