Cuộc đời thứ hai của những con tàu !

         Bãi rác nghìn tỉ ! Có nên gọi thế với những con tàu đang nằm vật vờ tại đâu đó,những con tàu đã cùng con người vượt đại dương ,lao động vất vả trong nhiều năm ,đến giờ ,bỗng thành vô dụng.Nhưng cũng như đối với con người ,không có ai là đồ vất đi ,những con tàu cũng tùy thuộc vào chủ của chúng,"dụng nhân như dụng mộc" thì dùng các con tàu cũng tùy thuộc cái tài và cái tâm của con người trước một khúc gỗ,có thể biến thành một tác phẩm nghệ thuật hay đờn thuần là ném vào lò đun bếp .Ta thử xem mọi người dùng các con tàu cũ ra sao
          Trước hết,cách phổ biến nhất là hoán cải sửa chữa nó ,để nó vẫn làm công việc đang làm nhưng kết quả tốt hơn.Nhà máy Hyundai-Vinashin tại Nha Trang trong những năm 2000 đã nổi tiếng trong việc "kéo dài" 10 con tàu chở ô tô của hai hãng hàng đầu thế giới là Walennius Thụy Điển và Euroko    r Hà Lan .Chả là những chiếc tàu chỉ chở 6 nghìn  xe đã không đủ để cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.Thế là đội tàu của hai hãng lừng danh thế giới về nghề cửu vạn này đã lũ lượt kéo tới Nha Trang để đổi đời,kéo dài thêm 20 mét ,đưa số xe chuyên chở lên con số khổng lồ 7200 chiếc ! .Nắng gió phương Nam làm nước sơn khô nhanh đúng quy trình ,các bàn tay nhỏ nhắn của các cô gái vừa từ bỏ ruộng trồng tỏi cạo gỉ bẩn mọi ngõ ngách với tiền trả công rẻ mạt ,một núi phế thải hạt nix thoải mái đổ ra biển ...tất cả đã làm thành những con tàu như mới ,với tên Vinashin Việt Nam vinh quang được gắn sau đuôi Hyundai trên tất cả các tạp chí hàng hải toàn cầu  và tiền lãi đổ về cơ sở chính ở Mipo Hàn Quốc  .
           Một cách đổi đời khác cho các con tàu ,nhưng đòi hỏi phải

Cousteau và con tàu Calypso

cao tay hơn,đó là biến nó thành con tàu với mục đích khác,nhiều khi có tầm văn hóa cao hơn.Cả loài người từ trẻ tới già đều đã từng mê say xem những thước phim khám phá đáy biển của Cousteau,nhưng không ai biết là con tàu Calypso huyền thoại mà nhà bác học tài hoa này sử dụng chỉ là một con tàu quét mìn cũ kỹ của Hải quân Anh phế bỏ sau Thế Chiến II.Khi cần nhìn đáy biển từ tàu mà không cần lặn ,ông khoét mũi tàu và lắp kính vào .Có thể đó là một hình mẫu cho anh em ta đang loay hoay tìm một con tàu nghiên cứu biển cho đất nước ,mong muốn một con tàu đa năng làm được nhiều việc,thật hiện đại.Chưa biết con tàu nghiên cứu biển hiện đại bậc nhất đó hiện nay đã được thuê đóng tại đâu ,sử dụng ra sao .Trong khi Cousteau làm theo kiểu "liệu cơm gắp mắm",con tàu được tu bổ dần ,chức năng nghiên cứu cùng đội ngũ đi theo tăng dần theo năm tháng trên con tàu cũ kỹ và con tàu chỉ ngừng nghỉ vào tuổi 50 sau khi gặp tai nạn  ,trước khi chủ nhân Cousteau của nó qua đời có một năm ! Nếu có dịp,các bạn nên nghe lại bài hát ca ngợi con tàu Calypso mà ca sĩ Denver đã hát tặng sinh nhật lần thứ  75 của Cousteau và hát bên linh cữu của nhà bác học vào năm 1997 !Với một số người khác ,không tài hoa như Cousteau thì dùng tàu cũ làm nơi dạy nghề.Trong dịp tới Leningrad năm 1990 ,tôi đã có dịp lên chiếc tàu huấn luyện thả neo tại đây.Là một tàu buôn cũ,không còn chạy được,nó trở thành trường huấn luyện nội trú với các dãy giường hai tầng dựng trong các hầm hàng,với bể bơi và huấn luyện cứu sinh to tướng trong hầm  chính,với buồng máy trở thành phòng thực nghiệm mà học viên được tháo lắp mọi thiết  bị động lực ,động cơ điện ...như thực ,chỉ có điều tàu không chạy ,đứng yên tại chỗ .Còn muốn tập lái tàu?Ngoài việc thực tập trên thiết bị mô phỏng trong buồng lái,học viên đều là những tay lái ca nô giỏi vì chiều nào cũng thi chèo thuyền,lái xuồng cứu sinh ...Chỉ cần vài tháng trên tàu,học viên đã trưởng thành vì mỗi ngày,mỗi giờ đều là học và tập.Buổi sáng,tập thể dục chạy trên boong với đầy cạm bãy ,là những đống dầu cố tình đổ loang lổ có thể quật ngã nếu không chú ý,ban đêm với những cuộc báo động yêu cầu chỉ vài phút đã có mặt đầy đủ nơi tập trung với áo cứu sinh gọn gàng để chuẩn bị rời tàu khi tàu gặp nạn.Hành trình trên biển đâu phải là một cuộc dạo chơi mà là cuộc mưu sinh đầy cam go !
             Sau một đời lao động,có những con tàu lại chuyển sang nghề làm trò vui cho thiên hạ.Tại Thâm Quyến Trung Quốc ,ngay trên bờ cảng người ta buộc một con tàu vạn tấn cũ kỹ vào những năm 80 với cái biển to tướng cùng dòng chữ đề từ của ông Đặng Tiểu Bình nhắc nhở các vùng duyên hải làm giầu trước ,còn các vùng khác sẽ giầu có sau.Người lên xuống đông nghịt vì Trung Quốc vốn là nước lục địa,dân chúng vốn chỉ quen với lối sống trên

Boong phóng máy bay của mẫu hạm Minsk tại Thâm Quyến trở thành địa điểm hấp dẫn để chụp ảnh dám cưới 1

đất liền.Lên con tàu này ăn nhậu,người dân được làm quen với những phong tục ,văn hóa biển,được du lịch tại chỗ tới những vùng đất xa xôi.Cũng như thế,tại Thiên Tân và một vài nơi khác ,người ta còn mua tàu sân bay khổng lồ cũ kỹ của Liên Xô ,biến thành khu vui chơi để tuyên truyền cho người dân,chuẩn bị cho tàu sân bay Liêu Ninh giờ này đang khiêu khích dư luận tại Biển Đông.Tôi còn nhớ,vào năm đó,mấy anh bạn Quảng Châu rủ tôi đi Thâm Quyến để xem đoàn ca vũ Mổ xư khưa (Moskva) nhảy múa trên công viên -tàu sân bay Minsk . Cuối cùng,với những con tàu cũ kỹ không thể tận dụng làm

Tượng dài tàu France tại quận 15 Paris với mũi tàu được cắt ra trước khi
nấu thép !

việc khác,người ta bắt buộc phải cho nó vào lò nấu thép nhưng vẫn cố giữ lại di vật của người quá cố đã vinh quang một thời.Những bậc cao tuổi nước ta chắc đều biết chiếc tàu France của Pháp đã một thời giành được giải vượt Đại Tây Dương vào lúc mà máy bay chưa phát triển,người ta sang Mỹ phải dùng tàu biển.Trước khi nấu thép,người ta cắt khúc mũi con tàu này và dựng nó tại một quảng trường lớn tại Paris để tưởng nhớ con tàu mang tên nước Pháp và đã đưa lá cờ Pháp vinh quang trên biển.Tại Bảo tàng Hàng hải Paris có cả một phòng trưng bày tất cả các sống mũi cắt ra từ những con tàu buồm của thế kỷ xa xưa Trong chiến tranh và xây dựng vừa qua chúng ta có nhiều con tàu anh hùng trong đó có những con tàu được tuyên dương ví như tàu không số 195 Nhưng hình như chúng ta tuyên dương con tàu chỉ là để tuyên dương tập thể đội ngũ đứng đầu là thuyền trưởng Nguyễn Chánh Tâm chứ không ai biết mặt mũi con tàu đó ra sao .lịch sử thế nào.Con tàu Thông Nhất nối liền Nam Bắc sau 1975 là một sự kiện vô giá về nguyện vọng thống nhất hòa bình của dân ta nhưng có lẽ chẳng còn để lại dấu vết gì,cuốn nhật ký hàng hải của tàu ,một chứng cứ không tiền nào có được,đã bị nghiền giấy vụn từ lâu .Vậy chúng ta có nên một cách nhìn đúng mức trước bãi rác nghìn tỉ,từ những con tàu bạc phận đó,chúng ta có thể rút ra nhiều bài học,nhiều di vật ,trước khi ruồng rẫy nó đi .Nếu không,hành động của chúng ta chẳng hơn gì những người đang rình mò tìm kiếm đột nhập lên các con tàu "khùng" này để kiếm vài mét dây điện hay một cái máy bơm nho nhỏ .Mà bà con ta tinh lắm,vì đồ trên tàu đều là đồ tốt,có độ an toàn cao hơn đồ dùng trên đất liền !